Agendawijzer
Jeugdzorg 2 - het heden (inspiratiesessie)
Raadsnummer: 23053
Geschreven op: 04-04-2023 | Laatst bewerkt op: 13-06-2023 | Status onderwerp: afgerond
Met jongeren van 16 tot 23 zélf in gesprek op de Politieke Markt, maar daarvoor ook met nog jongere inwoners (12-16).
Waar gaat het over?
Op 23 februari 2023 vond de eerste informatiesessie Jeugdzorg plaats. Als vervolg daarop bereiden wij op 20 april een gesprekstafel Tijdens een Gesprekstafel wisselen politici, deskundigen en inwoners informatie uit om een onderwerp beter samen te kunnen doorgronden. voor, waarin het heden van de Jeugdzorg centraal staat. De raad wil hiervoor tijdens de Politieke Markt met jongeren in gesprek die ervaringen hebben met de jeugdzorg. Voorafgaand wil de raad graag in kleine kring (en besloten) contact hebben met jongere kinderen (12 tot en met 16 jaar). Bij deze inwonerstafel praten jongeren gelijkwaardig mee met de andere tafelgenoten. Daarnaast kunnen inwoners inspreken.
Aanleiding
De jeugdzorg in Almere is al jaren onderdeel van gesprek tijdens de politieke markt. Dat heeft te maken met de toename van de vraag naar jeugdzorg en de oplopende kosten die ermee gemoeid zijn.
Aan die ontwikkeling zijn maatschappelijke factoren verbonden: zoals een veranderende kijk op opvoeden en opgroeien, individualisering van de samenleving en het medicaliseren van ontwikkelingsproblemen bij kinderen. Deze factoren zijn niet (altijd) direct met beleid Beleid: weten wat je wilt, hoe en wanneer. op te lossen. Sterker nog, de afgelopen drie decennia is het jeugdbeleid voortdurend veranderd, maar dat heeft tot nu toe nog niet geleid tot een verbetering van de jeugdzorg. De vraag is: als een stelselwijziging niet helpt, wat dan wel?
De gemeenteraad heeft de taak kaders te stellen en te controleren wat de gemeente doet, maar misschien nog belangrijker: de inwoners te vertegenwoordigen. Ook de allerkleinsten horen daarbij. Kinderen met een mening. De raad is vaak in gesprek met volwassenen; professionals, deskundigen of ouders. Maar wat vinden kinderen belangrijk? Op die vraag wordt maar weinig antwoord gegeven.
Uit recente onderzoeken is gebleken dat de leefwereld van kinderen sterk verschilt met die van professionals. Zoals wanneer het gaat om de onderwerpen van gesprekken. Bijvoorbeeld: pleegkinderen willen het met betrekking tot hun nieuwe gezin hebben over of er huisdieren zijn, wat voor school er ligt of tot hoe laat ze mogen opblijven. Terwijl de professionals het willen hebben over hoe de pleegkinderen zich voelen, wat er in hun verleden is gebeurd of hoe ze het contact met hun ouders willen onderhouden.
Het is voor de raad net zoals voor de professionals een uitdaging om kinderen en jongeren die jeugdzorg nodig hebben op een goede manier te helpen. Dan helpt het als wij leren de kinderen beter te begrijpen. Daarom willen we met hen zelf in gesprek.
Geprekstafel
De gesprekstafel maakt deel uit van de openbare Politieke Markt. De raad wil met jongeren van 16 tot en met 23 jaar praten. Mogelijke vragen zijn:
- Hoe ervaren jongeren de jeugdzorg in Almere?
- Wat gaat er volgens jongeren goed in de jeugdzorg? Wat kan er beter?
- Hebben jongeren mogen meebeslissen over de hulpverlening die zij hebben? Hoe is dat gegaan? Hebben ze voorbeelden waarin er echt goed naar hen werd geluisterd?
- Begrijpen jongeren waarom bepaalde beslissingen werden genomen? Wat vonden ze daarvan?
- Hebben jongeren het idee dat er over het algemeen goed naar hen wordt geluisterd?
- Wat vinden de jongeren belangrijk voor kinderen jonger dan zijzelf, om op te letten?
Het is een open en gelijkwaardig gesprek, dus deze vragen zijn alleen ter inspiratie. Deze gesprekstafel over de Jeugdzorg is een vervolgbespreking, maar elke keer staat een losstaand onderwerp op de agenda. Daarom kunnen inwoners bij elk van deze sessies inspreken als zij dat willen. Meer informatie: inspreken.
Pizzasessie
Het zou goed zijn ook een gesprekstafel te houden met jongere kinderen, omdat des te ouder kinderen worden, des te meer zij een volwassenenkijk op de wereld krijgen. De blik van kinderen onder de 16 jaar kan tot waardevolle inzichten leiden. Voor deze doelgroep is het deelnemen aan een publieke bespreking op de Politieke Markt ingewikkelder, onder andere vanwege de verantwoordelijkheid van ouders/verzorgers voor een openbaar optreden van de jongeren. Daarom organiseren wij voorafgaand aan de openbare bespreking een laagdrempelige bijeenkomst met onder andere jeugdigen van 12 tot en met 16 jaar. Dit noemen we de pizzasessie en uiteraard is er pizza en iets te drinken. Bij deze bijeenkomst zijn ook de jongeren die later op de avond aan de Politieke Markt deelnemen welkom. De portefeuillehouder is eveneens aanwezig.
Meedoen
Spreekt het u aan om een bijdrage te leveren, heeft u vragen of suggesties, wilt u met een (voormalige) cliënt deelnemen: aarzel niet en neem contact op met de raadsgriffie. (raadsadviseur Wijnanda Schonewille-Schouten).
Wie
Een inwonerstafel is een activiteit van de Raad van Almere en die wordt georganiseerd door de raadsgriffie. Bij deze agendering zijn vijf mede-organiserende raadsleden/fractieassistenten betrokken, u kunt ze benaderen via de raadswijzer.
De gemeente Almere helpt met het programma en wethouder Roelie Bosch neemt deel aan het gesprek.
Eerdere berichten
Hieronder vindt u berichten uit de historie van dit onderwerp.
20 april 2023 - Op de agenda van de Politieke Markt stond een bespreking met de jongeren die zelf veel ervaring hebben in de jeugdzorg. Sommigen met gesloten jeugdzorg, woongroepen of pleeggezin. De raad koos heel bewust niet óver de jongeren, maar mét de jongeren te praten. 's Middags was er eerst een besloten 'pizza sessie' waarin jongeren die liever niet in de openbaarheid komen hun verhaal deden. Dat werd een openhartig gesprek, waarin voor de raadsleden veel te leren viel. 's Avonds namen vier jongeren deel aan een gesprek in de raadzaal tijdens de Politieke Markt, dat was wel openbaar.
Het is onmogelijk om de inhoud van deze bespreking volledig weer te geven, maar omdat we de inbreng van zo grote waarde vinden, proberen we hieronder de essentie ervan met korte zinnen weer te geven.
Wat gaat er goed? Er wordt hulp geboden, maar dat is het dan ook. Dus je hebt onderdak. Maar er is geen begeleiding, er is geen tijd voor begeleiding. Je weet dat ze dingen in het systeem aan het verwerken zijn, maar je moet wachten tot het tijd voor het gesprek met jou is. De manier waarop ondersteuning geboden wordt, voelt niet alsof het met het hele hart is. Je krijgt steun voor je basisbehoefte, maar er is geen aandacht voor de persoonlijke behoefte van de jongeren. Maar je kunt ook geluk hebben. Het gaat goed als je net de juiste persoon op het juiste moment spreekt. Aan het einde van het liedje zijn de belangen van de jongeren ondergeschikt. Zo wordt het ervaren. Het niet gehoord worden is het grootste probleem.
Kinderen worden vaak buiten hun eigen regio geplaatst voor jeugdhulp. Gevolg: je netwerk brokkelt af. Kinderen worden vaak overgeplaatst. Dan kom je telkens in een andere omgeving en mis je een solide basis. Een kind kan er bijna niet vanuit gaan dat waar hij woont dat ook de komende jaren zo zou blijven.
Advies: zet een extra stapje voor de jongere die zelf niet stabiel is en/of waar het thuis niet stabiel is. Want als jeugdzorg niet beschikbaar is moet je zelf zien te overleven. Maar je gaat jezelf opvoeden, dat gaat niet.
Jongeren mogen veel meepraten, maar hebben geen mandaat. Ze zijn niet in de positie om besluiten te nemen. Geef ze meer zeggenschap: zet jongeren in het team alsof het collega's zijn. Echt: jongeren worden onvoldoende betrokken: er wordt meestal verteld wat er (met je) gaat gebeuren. En soms word je wel betrokken, maar niet naar je geluisterd, omdat richtlijnen en systemen iets anders zeggen. Dat is niet alleen voor jongeren vervelend, ook de hulpverleners worden daardoor beperkt. Dus: ga echt met de jongeren in gesprek, ook jullie als gemeente. Stel je open op, luister en trek niet van tevoren je conclusie.
Pak het probleem zelf gelijk aan, niet meteen uit huis plaatsen. Dat is té gemakkelijk. Je blijft een familie die het samen op moet lossen. Voordat je mensen uit huis haalt, zorg dat de ouders leren hoe ze met hun kinderen om moeten gaan. Of hoe ze moeten omgaan met de beperking van hun kind. Probeer op die manier de uithuisplaatsing te beperken of te voorkomen.
Wees welwillend om de hulpvraag goed te beantwoorden. Kom niet met standaard antwoorden en oplossingen, maar denk mee over zorg op maat, per gezin. Kijk wat de persoon nodig heeft, kijk naar het gezin. Als de ouder niet stabiel is, dan is de jongere dat al helemaal niet. Dus help (ook) die ouders. Als de jongere weer thuis komt, moet je zorgen dat ze in een huis komen wat niet kapot is, maar dat de ouders geholpen zijn.
Gezinnen worden uit elkaar getrokken. Doordat kinderen allemaal in een ander huis zijn geplaatst, uit één gezin, verdwijnt de band die je met elkaar hebt. Zo heb je na een tijdje ook al geen familie meer. Probeer het kind binnen de gezinsomgeving te begeleiden, haal dat kind er niet uit.
En dan word je 18. Een goede vervolgplek voor de jongeren van boven de 18 is heel belangrijk. Dat gebeurt niet. Eerst bepaalt iedereen voor je hoe je dag is ingedeeld, wat je mag en wat er op je brood komt. En de volgende dag moet je alles helemaal zélf bedenken. Zorg voor een stabiele situatie bij de jongeren, zodat ze er klaar voor zijn vanaf hun 18e op eigen benen te staan. De vraag is dan wel: waar? Almere is een stad van jongeren, maar ze kunnen geen huis krijgen. Ze worden aan hun lot overgelaten.
Een hulpvraag kan je eigenlijk nergens ‘veilig’ neerleggen, je bent als ouder(s) bang dat daarna meteen jeugdbescherming voor de deur staat. Ouders moeten het ook op kunnen lossen binnen vrijwilliger kader zonder bang te zijn je kind te moeten verliezen. Ouders doen ook maar wat zij hebben geleerd, dus zij moeten misschien nieuwe dingen leren om met de kinderen om te gaan. Maatregelen zijn nu teveel gericht op de kinderen en niet op het gezin als geheel. Ook ouders moeten bij de gemeente voor hulp kunnen aankloppen. Stap vroegtijdig in bij zo'n gezin. Biedt de hulp aan waarvan jij als hulpverlener denkt dat het zinvolle ondersteuning is. En doe dat samen met, zet de hele familie in ter ondersteuning.
Het gesprek duurde een uur en het was opvallend hoe goed en helder deze jongeren hun ervaringen onder woorden konden brengen. De dialoog leverde de raadsleden een schat aan inzicht en inspiratie op. Dat geeft ze de verdieping die ze nodig hebben, want de raad moet de komende tijd veel belangrijke keuzes maken.
Deze bespreking 'het heden', was de tweede in de drieluik 'Jeugdzorg, leren van heden en verleden. Op 23 februari was de eerste bespreking: de geschiedenis. De derde komt op 1 juni. Die gaat over preventie en de toekomst.
